KENTSEL KONUT- GATED COMMUNITY

Kentsel konut; mimari, sosyo-ekonomik, kültürel ve sosyolojik paramatrelerle orantılı olarak her zaman dinamik ve değişken bir kavram olmuş, bununla beraber bazı problematiklerin doğmasına sebep olmuştur. Kentsel konut kavramı şehircilik bazında büyük ölçeklerde birçok konuyla bağıntılı olduğu gibi, daha küçük ölçeklerde; tasarım, insan-doğa-mimarlık gibi kavramlar üzerinde de etkisi yadsınamaz bir paradigmadır.

Kentsel konut bağlamında ele alınabilinecek konulardan biri de zaman içinde değişen ‘konut tipolojisi’ değerleridir. Sanayileşme ve teknolojik gelişmelerin olmadığı ya da az olduğu dönemlerde, aile yapılarının, insan ilişkilerinin ve arz- talep ilişkilerinin doğrultusuyla, insanlar konak, köşk gibi mekanlarda barınma ihtiyaçlarını giderirken, teknolojik gelişmeler , sosyo-ekonomik seviyelerin değişmesi ve insan ilişki düzeyinin farklılaşmasıyla beraber daha çok katlı bitişik nizam yapıları tercih etmeye başlamışlardır. Özellikle 90lı yılların sonlarından itibaren konut konusu daha da farklı bir noktaya gitmiş ve ‘gated community’ ve ‘residence’ kavramları ortaya çıkmış ve bu tip sub- urban yerler prim yapmaya başlamıştır.

Gated community’ lere talebin artmasında birçok farklı sebep bulunmaktadır, ki bunlardan en önemlileri kozmopolit şehirlerde yaşayan bireylerin hayatın başka dallarına bütün zamanlarını ayırmalarından dolayı evlerinde geçireceği zamanlarda daha az çalışmak, daha fazla konfor elde etmek, kısacası kişisel mahrem zamanlarında daha çok tembellik yapmaktır. Bu tembelliği de yerleşim yerinin istihdam ettirdiği insan ve teknoloji gücüyle sağlamaktadırlar.

Eskiden insanlar şehrin içinde, dinamizmle beraber yaşamayı tercih ederken artık şehir karmaşasından uzak, daha sakin yerlerde yaşamayı talep etmektedir. Bununla beraber artan konfora karşın aynı oranda sosyalleşme de azalmıştır. Artık çarşıya pazara gitmek, toplu taşımaya binip sinemaya gitmek, spora gitmek tarih olmak üzeredir. Modern ghetto denilebilecek bu yeni yerleşim yerlerinde, sosyal hayatın gerekliliği olan bütün ihtiyaçlar duvarla çevrili bir alanda karşılanmaktadır. Bir insan bu duvarlardan dışarı çıkmadan her türlü günlük aktivitesini gerçekleştirebilmektedir.

Bütün bu yararlarına karşın, gated community lerin yol açtığı bazı problematikler de vardır. Bunların en başında komşuluk ilişkilerinin azalması, gün içinde beraber sosyalleştiğin insan sayısının bir kısır döngü içinde kalması ve şehir-şehirli kültürünün soyunun tükenmesine neden olmasıdır.
Bütün artılarıyla eksileriyle, şehirleşmeye katkılarıyla yada birtakım kavramların yok oluşuna yataklık etmeleriyle, gated community ler gitgide artmakta ve toplum tarafından rabet görmektedir. Bunun uzun vadedeki etkileri birçok sosyolojik münazaraya konu olacağa benziyor..


Değişen konut tipolojilerinin değişiminin bireysel-toplumsal kavramlarının değişim süreciyle olan ara kesiti nedir?
Aile yaşantısı kentsel konut kavramını hangi boyutta etkilemektedir?
Gated community kavramının oluşmasındaki başlıca nedenler nelerdir?
Konut yerleşimleri mi sosyal ilişkileri etkiler yoksa sosyal ilişkiler mi yerleşimleri?
Getto bölgelerinin ıslah edilmesi için gereken en akılcı çözüm önerisi nedir ?
Türkiye’de ‘Sürdürülebilir Konut’ kavramının sadece sözde kalmasının, yeterli derecede faalieyete geçememesinin nedeni nedir?
Eskiden insanların merkezi iş alanlarına yakın bölgelerde konut sahibi olmak isterken şimdi şehir merkezinden uzak yerlerde ikamet etmeleri nelere bağlıdır?
Sub- urban kavramının temelini oluşturan unsurlar nelerdir?

SENEM SİDAL EYİNÇ
0502101099